‍

Als het gaat om psychosociale risico's is het belangrijk om onderscheid te maken tussen de factoren die RPS veroorzaken, de psychosociale risico's en de gevolgen daarvan voor de gezondheid van werknemers en het bedrijf. In dit artikel bekijken we al deze aspecten en stellen we manieren voor om PSR te bestrijden.

‍

Wat zijn de mogelijke psychosociale risico's? 

‍

Psychosociale risico's, of PSR's, behoren tot de beroepsziekten die een negatieve invloed hebben op de geestelijke gezondheid en zich op verschillende manieren kunnen manifesteren: 

‍

• stress 
• burn-out 
• depressie 
• intimidatie
• agressie (verbaal en/of moreel) 

‍

‍

Psychosociale risicofactoren op de werkplek 

‍

In de meeste gevallen zijn psychosociale risico's gekoppeld aan een stressvolle werkomgeving, spanning en een vorm van mentale onderdrukking van de werknemer. Het is belangrijk om te begrijpen dat psychosociale risico's gecombineerd kunnen worden: in deze context bevorderen werkgerelateerde stress en angst de ontwikkeling van spanningen tussen werknemers, die natuurlijk leiden tot een slechte sfeer op het werk.

‍

Toch kunnen we een lijst opstellen van 5 factoren die kenmerkend zijn voor psychosociale risico's: 

‍

• Eisen op het werk: te hoge werkdruk, onduidelijke taken of geen grenzen tussen privé en werk 
• Emoties op het werk: de noodzaak om je emoties in bepaalde situaties te verbergen 
• Een gebrek aan verantwoordelijkheid en autonomie : een gebrek aan autonomie bij het uitvoeren van bepaalde taken en een gebrek aan verantwoordingsplicht 
• Een moeilijk werkklimaat: slechte relaties tussen werknemers 
• Een gebrek aan veiligheid op het werk : een gevoel van gebrek aan veiligheid en comfort op het werk

‍

Gevolgen van psychosociale risico's op het werk 

‍

Blootstelling aan deze verscheidenheid aan situaties heeft tal van gevolgen op verschillende niveaus. Er zijn twee belangrijke soorten gevolgen: voor de gezondheid van de werknemers en voor het bedrijf zelf. 

‍

Psychosociale risico's kunnen leiden tot een scala aan aandoeningen: 

‍

• Hart- en vaatziekten, 
• Spier- en skeletaandoeningen, 
• Emotionele problemen, 
• Spijsverteringsstoornissen, 
• Hoge bloeddruk,
• Angst- en depressiestoornissen.

‍

Wat een impact heeft op de werknemer wordt weerspiegeld in de goede werking van het bedrijf, met het ontstaan of de accentuering van : 

‍

• Absenteïsme,
• Niet-naleving van tijdschema's,
• Lagere productiviteit,
• Een verslechtering van het sociale klimaat en het ontstaan van spanningen tussen werknemers,
• Een toename van het aantal arbeidsongevallen,
• Sociale demonstraties en stakingen.

‍

‍

Hoe kunnen we psychosociale risico's bestrijden? 

‍

Het bestrijden van psychosociale risico's houdt in de eerste plaats preventiewerk in, zowel binnen als buiten het bedrijf. 

‍

Er zijn over het algemeen drie niveaus van preventie: primair, secundair en tertiair. In 1948 definieerde de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) dit concept. Tegelijkertijd ontstond er een nieuwe benadering van preventie, die verwees naar "alle maatregelen die gericht zijn op het voorkomen of verminderen van het aantal en de ernst van ziekten, ongevallen en handicaps". 

‍

De drie preventieniveaus komen overeen met verschillende soorten acties en interventiemethoden. 

‍

Hier zijn de drie vormen van preventie in detail: 

‍

• Tertiaire preventie van RPS 

‍

Tertiaire preventie verwijst naar een reeks preventieve acties die bekend staan als "curatief" nadat de schade is opgetreden. In dit geval is het de bedoeling om de gevolgen voor de werknemers te beperken. In het geval van RPS betekent dit bijvoorbeeld het opzetten van een psychologische eenheid om naar werknemers te luisteren. 

‍

Dit type preventie richt zich vooral op psychologische ondersteuning, het opzetten van discussieworkshops en maatregelen om de arbeidsomstandigheden aan te passen (zoals het reorganiseren van werktijden). Het kan ook leiden tot re-integratieprogramma's voor werknemers die een burn-out hebben ervaren en weer terug zijn in het bedrijf. 

‍

• Secundaire preventie van RPS

‍

Secundaire preventie omvat preventieve acties gericht op het minimaliseren van de impact op de gezondheid van werknemers door hen te helpen zogenaamde risicosituaties beter te beheersen. In de context van RPS kan dit type preventie de vorm aannemen van stress- en crisismanagementtraining. 

‍

Deze vorm van preventie kan worden gecombineerd met de invoering van beschermende maatregelen, zoals persoonlijke ondersteuning voor werknemers. 

‍

• Primaire preventie van RPS 

‍

Primaire preventie richt zich op de primaire werkomstandigheden van werknemers, d.w.z. de omgeving waarin ze werken en met elkaar omgaan, om hun blootstelling aan risico's te minimaliseren en risicofactoren te verminderen.

‍

Bij dit type preventie gaat het vooral om organisatorische methoden zoals teammanagement en de toewijzing van taken en opdrachten. De manager speelt een centrale rol in het managen van het team en het structureren van het werk. 

‍

Uiteindelijk kunnen de 3 niveaus van preventie worden samengevat in een 3-dimensionaal diagram: 

‍

De werkomgeving kan soms een bron van stress en angst zijn voor werknemers, met gevolgen voor de hele organisatie. Daarom is het belangrijk om meer aandacht te besteden aan de manier waarop het werk is georganiseerd, de manier waarop taken worden toegewezen en de eisen die aan werktijden worden gesteld, om RPS te voorkomen. Zo kunt u ze bestrijden en een gezondere, evenwichtigere omgeving bereiken!